Opis

Vademecum Matura – biologia Wydawnictwa GREG to książka zawierająca całość materiału potrzebnego do przygotowań do matury w jej aktualnie obowiązującej formule. Jest zgodna z najnowszą podstawą programową, uwzględnia też treści z klasy I, które dodatkowo oznaczono graficznie.Książka prezentuje wyłącznie ważne i potrzebne informacje, bez faktów ponadprogramowych, a pracę z nią ułatwia przystępny, zrozumiały język. Wprowadzono liczne tabelki, wykresy, wyliczenia, diagramy, rysunki, zdjęcia. Najważniejsze definicje wyróżniono wyraźnymi ramkami. Ważnym uzupełnieniem jest indeks pojęć, ułatwiający poruszanie się po książce. Oznaczeniami graficznymi wyróżniono tematy i zagadnienia, które pojawiły się na maturze w ostatnich latach.Vademecum Matura – biologia Wydawnictwa GREG jest doskonałą pomocą zarówno dla osób, które podjęły decyzję o wyborze biologii jako przedmiotu maturalnego, jak dla uczniów pierwszej klasy liceum, którzy chcą skutecznie przygotować się do klasówki lub odpowiedzi albo powtórzyć materiał.Książka w nowoczesnej i kolorowej szacie graficznej! Dołączono tasiemkę ułatwiającą zaznaczenie potrzebnych fragmentów oraz zakładkę z nadrukowanymi najbardziej potrzebnymi wiadomościami. Całość w funkcjonalnej i estetycznej oprawie zintegrowanej.Wielką zaletą naszych repetytoriów jest bardzo trafne przewidywanie pytań na tegorocznym egzaminie. W każdej publikacji uwzględniliśmy tegoroczne przewidywania oraz pewniaki na test i egzamin.Serdecznie polecamy!Spis treściOgólne informacje o egzaminieWstępMETODYKA BADAŃ BIOLOGICZNYCHObserwacja a doświadczenieRozumowanie w biologiiMetody badań biologicznychObserwacje mikroskopoweFormułowanie problemów badawczych i hipotezPlanowanie obserwacji i doświadczeńFormułowanie wniosków z eksperymentówBIOCHEMIA CZYLI CHEMIA ŻYCIAMetody określania składu chemicznego organizmówMakroelementy i pierwiastki biogenneMikro- i ultraelementyRodzaje wiązań i oddziaływań chemicznych w cząsteczkach biologicznychWiązania kowalencyjneWiązania jonoweWiązania wodoroweWiązania (oddziaływania) van der WaalsaOddziaływania hydrofoboweTlenek wodoru, czyli wodaWłaściwości wody i ich znaczenie dla życiaZwiązki organiczne, ich występowanie i rola biologicznaCukryLipidy (tłuszczowce)Białka i ich monomeryMetody wykrywania związków organicznychCYTOLOGIA: BUDOWA I FUNKCJE KOMÓRKIKomórkowa teoria budowy organizmów żywychEukariotyczny i prokariotyczny plan budowy komórkiBłony biologiczneSkładniki i budowa molekularna błon plazmatycznychRola cholesteroluTransport substancji przez błonyBłona komórkowaSposoby pobierania substancji przez komórkęPęcherzyki egzocytarne i endocytarnePrzepływ błonRównowaga osmotyczna komórkiPlazmoliza i deplazmolizaRodzaje połączeń międzykomórkowych u organizmów wielokomórkowychUltrastruktura komórki prokariotycznejBakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnieFałdy błony komórkowej i struktury pochodneSubstancje zapasoweNukleoid, plazmidy i rybosomyUltrastruktura komórki eukariotycznejCytoplazmaAparat Golgiego (GA)Ściana komórkowaJądro komórkoweMETABOLIZM KOMÓRKOWYMetabolizm komórkowyEnzymyTempo reakcji enzymatycznejEnzymy i szlaki metaboliczneProcesy anaboliczne i kataboliczneATP jako uniwersalna waluta energetycznaOdżywianie się komórekAutotrofyFotosyntezaBudowa i właściwości chlorofiluAnteny fotosyntetyczne i fotosystemyReakcje zależne od światłaReakcje niezależne od światłaUwarunkowania tempa fotosyntezyPrzyswajanie azotu atmosferycznego u bakterii autotroficznychUwalnianie energii dla procesów życiowychCytoplazmatyczny etap oddychania komórkowegoOddychanie mitochondrialneGospodarka odpadami metabolicznymiDezaminacja i transaminacjaCykl mocznikowyRÓŻNORODNOŚĆ ORGANIZMÓW ŻYWYCH Z ELEMENTAMI FIZJOLOGII ROŚLIN I ZWIERZĄTSystematyka jako naukaHistoria systematykiDefinicja gatunkuRóżne podejścia do systematykiŹródła wiedzy o pokrewieństwie organizmówZarys systematyki świata żywegoWirusyBudowa wirionu i klasyfikacja wirusówWirusy jako obiekty z pogranicza świata żywegoCykl replikacyjny faga litycznego i lizogenicznegoCykl replikacyjny wirusa HIV i choroba AIDSChoroby wirusowe roślin, zwierząt i człowiekaKrólestwo ProcaryotaSposoby odżywiania się bakteriiProcesy płciowe bakteriiKlasyfikacja morfologiczna komórek i kolonii bakteryjnychZnaczenie bakterii w przyrodzie, życiu i gospodarce człowiekaChoroby bakteryjneProtisty jako najprostsze organizmy eukariotyczneCykle życiowe protistówProtisty jako czynniki chorobotwórczeGrzyby (Mycetes) jako odrębne królestwoCechy biologii grzybówPrzegląd systematycznyZnaczenie grzybów w przyrodzie i życiu człowiekaPorosty (Lichenes)Tkanki roślinneTkanki twórczeTkanki stałeOrgany wegetatywne roślinKorzeń i jego funkcjePęd jako stelaż dla aparatu asymilacyjnegoLiść i jego rolaMetamorfozy organów roślinnychTeoria telomowa i pochodzenie roślinPsylofity i ryniofity: pierwotne rośliny lądoweMszaki jako poboczna linia rozwojowa roślin telomowychSpecyficzne cechy mszakówCykl życiowy mchu płonnikaSystematyka, występowanie i znaczenie mszakówPaprotniki (Pteridophyta)Organy wegetatywne paprotnikówCykl życiowy paproci jednakozarodnikowychCykl życiowy paprotników różnozarodnikowychPrzegląd współczesnych i wymarłych paprotnikówRośliny nasienne (Spermatophyta)Przystosowanie organów wegetatywnych roślin nagonasiennych (Gymnospermae) do ląduCykl życiowy sosny zwyczajnejSystematyka nagonasiennychZnaczenie przyrodnicze i gospodarcze nagonasiennychOkrytozalążkowe (okrytonasienne, Angiospermae)Budowa kwiatu okrytonasiennychRozwój i budowa zalążkaPodwójne zapłodnienieOchrona przed zapyleniem własnym pyłkiemRodzaje kwiatów i kwiatostanówPowstawanie nasion i owocówOwoce i owocostanyWymiana gazowa u roślinTranspiracja i transport wody w roślinieZjawiska kapilarneTransport asymilatów w roślinieRegulacja czynności życiowych roślinRodzaje czynników regulującychFotoperiodyzmTermoperiodyzmFitohormonyPobudliwość i ruchy roślinSpoczynek i kiełkowanie nasionPrzebieg kiełkowaniaZoologia systematycznaEtapy rozwoju zwierząt tkankowychWtórouste (Deuterostomata)Gąbki (Poriphera): zwierzęta przedtkankoweDwuwarstwowce: parzydełkowce i żebropławyŚrodowisko życiaRuch, symetria, forma życiowaBudowa ciałaCzynności życioweRozmnażaniePrzegląd systematycznyZnaczenie w przyrodzieZnaczenie dla człowiekaNajprostsze trójwarstwowce: robaki płaskie (Platyhelminthes)Robaki obłe (obleńce, Nemathelminthes)Pierwsze zwierzęta celomatyczne: pierścienice (Annelida)Stawonogi (Arthropoda)Budowa ciałaRozmnażaniePrzegląd systematyczny stawonogówZnaczenie dla człowiekaMięczaki (Mollusca) jako odrębna linia rozwojowa zwierząt celomatycznychŚrodowisko życiaRuch i symetriaBudowa ciałaCzynności życioweRozmnażaniePrzegląd systematyczny mięczakówZnaczenie w przyrodzieZnaczenie dla człowiekaSzkarłupnie (Echinodermata): mieszkańcy ciepłych i słonych mórzStrunowce (Chordata)Bezczaszkowce (Cephalochordata)Kręgowce (Vertebrata)Kręgowce wodne – ryby (Pisces)Płazy: kręgowce ziemnowodne (Amphibia)Kręgowce wyższe (owodniowce)Gady (Reptilia)Ptaki (Aves)Pochodzenie ptaków, upierzenie i zdolności do lotuSsaki (Mammalia) jako najwyżej rozwinięta gromada kręgowcówPowłoki ciała zwierzątUkład ruchu zwierzątRodzaje i funkcja szkieletu u zwierzątNarządy zmysłów i odbierane przez nie bodźcePojęcie receptora i ogólna klasyfikacja zmysłówOczy proste i złożoneRegulacja hormonalna u zwierząt (na przykładzie przeobrażenia u owadów)Hormony stawonogówZależność budowy układu pokarmowego od rodzaju pobieranego pokarmuTrawienie u przeżuwaczyEtapy ewolucji OUN (ośrodkowego układu nerwowego) kręgowcówZależność między budową a funkcją układu krążeniaRola płynów ustrojowych oraz rodzaje i znaczenie barwników oddechowychSposoby i narządy wymiany gazowej zwierzątOddychanie pod wodąPowierzchnie oddechowe u zwierząt oddychających powietrzem na lądzieTypy narządów wydalniczych i wydalanie u zwierzątKońcowe produkty przemiany azotowej w świecie zwierzątZwierzęta osmokonformistyczne i osmoregulująceSposoby rozmnażania się zwierzątFUNKCJONOWANIE ORGANIZMU CZŁOWIEKA W OPARCIU O STRUKTURY ANATOMICZNETkanka, narząd, układ: poziomy organizacji ciała człowiekaTkanka nabłonkowaTkanka łącznaTkanka mięśniowaTkanka nerwowaOdżywianieKlasyfikacja składników odżywczychWitaminy i skutki ich brakuBilans energetycznyRola błonnika w diecieTłuszcze w diecieUkład pokarmowy człowiekaPrzewód pokarmowyWątroba i drogi żółcioweTrzustkaEtapy trawienia cukrów, tłuszczów i białek u człowiekaTransport i magazynowanie wchłoniętych składników pokarmowychZaburzenia odżywiania i choroby metaboliczneUkład oddechowy człowiekaJama nosowaTchawica i oskrzelaPłucaMechanizm i regulacja oddychaniaRegulacja tempa oddechuTransport gazów oddechowych we krwiCiśnienie parcjalne i oddychanie człowieka na dużych wysokościachSerce i układ krążeniaRodzaje naczyń krwionośnychSieci kapilarnePołożenie i budowa sercaDuży i mały krwiobiegCykl pracy sercaBadanie pracy serca: osłuch, EKG. Pomiar ciśnienia i tętnaRozrusznik serca, inaczej układ przewodzący sercaKrew, jej rola i składnikiKrwotok i hemostazaSwój czy obcy? Odpowiedź immunologiczna organizmuCentralne i obwodowe narządy limfatyczneZapalenie jako nieswoista odpowiedź immunologicznaMechanizmy odporności swoistejAlergie i choroby autoimmunologiczneUkład wydalniczyWydalanie u człowiekaBudowa i funkcja nerkiChoroby i higiena układu moczowegoMetody stosowane przy niewydolności nerekAnaliza moczuRozmnażanie płciowe u człowiekaGametogenezaMęskie narządy rozrodcze i ich funkcjonowanieŻeński układ rozrodczy, cykl płciowy i zapłodnienieCiąża i poródRegulacja nerwowa czynności życiowych i praca mózguZjawiska elektryczne i chemiczne w błonie komórkowej neuronuBudowa i mechanizm działania synapsyAnatomia układu nerwowegoŁuk odruchowyFunkcjonalny podział układu nerwowegoPodstawy zoopsychologiiNarządy zmysłówNarząd zmysłu wzrokuNarząd zmysłu słuchu i równowagiZmysł chemiczny: węch i smakZmysły skórneCzucie wisceralne i proprioceptywneHormonalna regulacja czynności życiowychCzynność wydzielnicza komórek i typy gruczołówPorównanie regulacji nerwowej i hormonalnejGruczoły wydzielania wewnętrznegoRodzaje hormonów ssaków i człowiekaDziałanie, skutki nadmiaru i niedoboru hormonów u człowiekaHierarchiczność kontroli hormonalnej i rola podwzgórzaSkóra jako narządBudowa skóry człowiekaUkład ruchu człowiekaSzkielet człowieka: kości i ich połączeniaChoroby układu szkieletowegoMięśnie jako czynna część aparatu ruchuOntogeneza człowiekaSTAN ZDROWIA I CHOROBYDefinicja zdrowia i choroby. Najważniejsze źródła chorób człowiekaPrzykład homeostazy – termoregulacjaZmiennocieplność i stałocieplnośćOrganizacja tkankowa a powstawanie nowotworówEKOLOGIAPopulacja ekologicznaCechy populacjiDynamika liczebności populacjiBiocenozaProducenci, konsumenci i reducenciJak rozumieć pojęcie niszy ekologicznejStosunki antagonistyczne między populacjamiStosunki nieantagonistycznePierwotna i wtórna sukcesja ekologicznaBioróżnorodność i jej znaczenieEkosystemEnergia i materia w ekosystemieCykle biogeochemiczneŁańcuchy i sieci troficznePiramidy liczebności, biomasy i produkcjiProdukcja brutto i netto oraz produkcja pierwotna i wtórnaBiosfera i biomy Kuli ZiemskiejOchrona przyrodyCzym jest różnorodność biologiczna?Motywy ochrony przyrodyPrzyczyny wymierania gatunkówSposoby ochrony przyrodyFormy ochrony przyrody w PolsceMiędzynarodowa współpraca w zakresie ochrony przyrodyWybrane inicjatywy międzynarodoweGENETYKA Z BIOTECHNOLOGIĄHistoria odkrycia DNA jako nośnika informacji genetycznej i jego strukturyKwasy nukleinoweReplikacja DNAKomplementarność jako reguła rządząca replikacją DNAEnergia do syntezy DNA i potrzebne enzymyEtapy replikacjiCykl życiowy komórkiFazy cyklu komórkowegoMitoza, czyli podział komórki na dwie potomneCytokinezaRola biologiczna mitozyMitoza i mejoza: porównanie przebiegu i funkcji biologicznychInne sposoby podziału komórkiGłówny „dogmat” biologii: DNA → RNA → białkoEkspresja genu u Prokaryota i EukaryotaTranskrypcja: przepływ informacji genetycznej z DNA na RNAKod genetycznyPrzebieg transkrypcjiRegulacja transkrypcjiTranslacja: „przekład” sekwencji nukleotydów na sekwencję aminokwasówPrzebieg translacjiGenetyka mendlowskaPrawa MendlaProste krzyżówki genetyczneEwolucja pojęcia genuPozorne odstępstwa od praw MendlaGeny dopełniające sięEpistaza i plejotropiaGeny kumulatywne i dziedziczenie cech ilościowychTeoria chromosomowa MorganaMapowanie genówDziedziczenie płci i cech sprzężonych z płciąCechy sprzężone z płciąDefinicja i rodzaje zmienności w populacjach naturalnychZmienność dziedziczna i niedziedzicznaMutacja: błąd podczas przetwarzania informacji genetycznejRóżne rodzaje mutacjiMutagenyAnaliza rodowodówChoroby genetyczne, ich uwarunkowania i przejawyCiężkie upośledzenia wrodzoneBloki metaboliczneBiotechnologia tradycyjnaBiotechnologia tradycyjnaBiotechnologia nowoczesna i inżynieria genetycznaPOCHODZENIE I ZMIENNOŚĆ FORM ŻYCIABiogeneza: pochodzenie i powstanie życia na ZiemiTeoria samorództwa i jej obalenieoglądy na powstanie życiaDowody na istnienie życia przed milionami lat i ewolucję organizmówDowody pośrednieDowody bezpośrednieDatowanie skamieniałości roślin i zwierzątMechanizmy ewolucjiLosowość i bezkierunkowość mutacjiDobór naturalny i dostosowanie genotypówSelekcja sztucznaDryf genetycznyPrawo Hardyego-WeinbergaPreadaptacjePowstawanie gatunków i rodzaje specjacjiRadiacja adaptatywnaEtapy rozwoju życia na ZiemiTabela stratygraficznaAntropogenezaRóżnice i podobieństwa między człowiekiem i małpami człekokształtnymiAfryka kolebką ludzkości: formy przedludzkie i praludzkieSprawdź, ile wieszIndeks pojęć

Podręczniki szkolne

zapisz wyrazy z nie zgodnie z zasadami ortografii, język szwedzki podstawy, słówka nieregularne angielski, weronika sokołowska, szkoła kotuń, medycyna pracy chorzów, min środ, angielski dla dzieci szczecin, prawo podatkowe i rachunkowość

yyyyy